Active Learning hiện nay được xem là một trong những cách đào tạo mang lại hiệu quả học tập cao nhất. Vậy Active Learning là gì và làm sao để triển khai phương pháp này trong kế hoạch giảng dạy. Hãy cùng Oreka.Studio theo dõi bài viết tổng hợp và hướng dẫn chi tiết dưới đây để tìm ra giải pháp!
Khái niệm về Active Learning
Học tập chủ động hay Học tập tích cực (Active Learning) là phương pháp giảng dạy lấy người học làm trung tâm, tập trung vào quá trình tiếp thu của người học. Khác với các phương pháp truyền thống thường chỉ chú trọng vào nội dung và kiến thức.
Thông qua các hình thức thảo luận, giải quyết vấn đề, nghiên cứu tình huống thực tế, nhập vai,… Người học được khuyến khích tự tìm kiếm, tự tổ chức, tự xử lý và tự tổng hợp thông tin. Họ không còn tiếp nhận thụ động thông tin từ giáo viên.
Nhờ đó, Active Learning giúp người học chủ động hơn trong việc tiếp thu bài giảng. Bên cạnh đó vai trò của giáo viên cũng rất quan trọng trong lớp học Active Learning. Họ là người hướng dẫn và định hướng hình thức học phù hợp cho học viên.
Các hoạt động Active Learning có thể kéo dài từ vài phút đến 1 buổi học hoặc 1 khóa học. Tùy theo nội dung bài giảng và định hướng của người dạy.
Cơ sở khoa học của Active Learning
Thuyết kiến tạo (Constructivism)
Thuyết kiến tạo được đưa ra bởi Jean Piaget (1896-1980), một nhà Tâm lý học và Triết học người Thụy Sĩ. Theo tác giả, con người tự khai sáng cho chính mình nhờ 2 cơ chế “đồng hóa” và “điều ứng”.
Sự đồng hóa xuất hiện khi người học có thể vận dụng kiến thức, kinh nghiệm đã có để giải quyết tình huống mới.
Sự điều ứng xuất hiện khi người học giải quyết tình huống mới nhưng gặp khó khăn. Buộc họ phải thay đổi, thậm chí bác bỏ kiến thức, kinh nghiệm đã có. Khi tình huống mới được giải quyết thì đồng thời kiến thức mới được hình thành. Lượng thông tin đó bổ sung vào cấu trúc kiến thức đã có.
Thuyết kiến tạo là cơ sở khoa học cho nhiều phương pháp giáo dục hiện đại. Ví dụ như Active Learning hay Project Based Learning,…
Lý thuyết kiến tạo đề cao vai trò người học nhưng không coi nhẹ vai trò người dạy. Người dạy đóng vai trò khơi nguồn, định hướng, chỉ bảo và hướng dẫn để người học tích cực sáng tạo trong quá trình học.
Kim tự tháp học tập (Learning pyramid)
Kim tự tháp học tập được Viện nghiên cứu giáo dục Hoa Kỳ phổ biến vào những năm 1960. Kim tự tháp này cho thấy mức độ hiệu quả của các phương pháp học khác nhau như thế nào. Hình thức giảng dạy phổ biến nhất là nghe giảng truyền thống chỉ giúp người học tiếp thu được 5% lượng kiến thức. Để học sinh học tập lẫn nhau là phương pháp tốt nhất. Giúp người học tiếp thu kiến thức lên tới 90%.
Các phương pháp giảng dạy trong kim tự tháp học tập được chia thành 2 nhóm lớn. Đó là Active Learning và Passive Learning. Trong đó, Passive Learning là học thụ động qua những hình thức truyền thống. Ví dụ như nghe giảng, đọc tài liệu, xem video giáo trình.
Các nghiên cứu cho thấy phương pháp Passive Learning thể hiện sự hạn chế khi chỉ giúp người học tiếp thu được tối đa 30% kiến thức.
Các mức độ tiếp thu kiến thức của người học rất khác biệt qua 2 phương pháp trên:
- 5%: Kiến thức tiếp thu được qua việc nghe giảng.
- 10%: Kiến thức học được từ đọc văn bản như sách, báo,…
- 20%: Kiến thức thông qua tranh, ảnh minh họa.
- 30%: Lượng kiến thức học được qua việc tham quan triển lãm, trưng bày.
- 50%: Những gì học viên học được thông qua thảo luận nhóm.
- 75%: Lượng kiến thức tiếp nhận thông qua thực hành.
- 90%: Là lượng thông tin học được nếu được áp dụng ngay kiến thức trong bài.
10 lợi ích Học tập chủ động mang lại
Học viên được chủ động tham gia vào lớp học hơn là chỉ ngồi nghe và ghi chép, đem lại hiệu suất học tập cao hơn. Do đó Active Learning đã dần trở thành phương pháp được yêu thích hiện nay. Không chỉ vậy, phương pháp này còn mang lại nhiều lợi ích khác:
Tăng tỷ lệ tương tác của người học
Với Active Learning, giáo viên sẽ tổ chức các hình thức học tập mới như thảo luận, đóng vai, hỏi đáp,… Người học chuyển từ quan sát sang tích cực tham gia với lớp học. Vì vậy, sự tương tác và trao đổi trong buổi học sẽ tăng lên.
Cải thiện các kỹ năng về teamwork
Lợi ích thứ 2 của Active Learning là giúp cải thiện kỹ năng teamwork. Thay vì làm việc đơn lẻ, học viên sẽ tham gia phối hợp với các thành viên trong nhóm. Thông qua đó, học viên sẽ được trang bị các kỹ năng teamwork cần thiết để làm việc nhóm hiệu quả, thành công. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển.
Active Learning giúp người học tự tin hơn
Học tập thụ động lâu dài có thể khiến học viên e dè, ngại giao tiếp. Họ không dám đặt câu hỏi hay nói lên ý kiến của bản thân. Active Learning sẽ kéo họ ra khỏi vùng an toàn đó và khuyến khích tương tác. Đồng thời tôn trọng ý kiến cá nhân để học viên có thể tự tin khi bày tỏ quan điểm về chủ đề.
Tạo môi trường để duy trì thói quen học tập suốt đời
Active Learning tạo môi trường khuyến khích học viên tham gia học tập, trao đổi, tìm tòi. Từ đó người học được tạo thói quen chủ động tìm kiếm thông tin, suy nghĩ,… khi đứng trước một kiến thức mới.
Tăng động lực cho người học
Active Learning khuyến khích học viên tham gia tích cực, hợp tác với các thành viên trong nhóm để đạt hiệu quả. Bên cạnh đó, các thử thách như yêu cầu họ chuẩn bị trước thời hạn để có thể sẵn sàng trình bày tại buổi học. Điều này cũng giúp họ có động lực học theo thời gian. Từ đó đầu tư nghiêm túc vào việc học của mình.
Thúc đẩy đổi mới, sáng tạo
Người học được thúc đẩy sử dụng trí tưởng tượng và mở rộng hơn nữa khả năng sáng tạo của mình để đóng góp những ý kiến hay trong lớp học. Sự phản hồi trong quá trình học cũng giúp mở rộng quan điểm của người học.
Việc thường xuyên tham gia vào môi trường học của Active Learning sẽ cho phép học viên khám phá những khả năng mới của bản thân, tạo ra những kiến thức mới và đưa ra nhiều ý tưởng sáng tạo hơn.
Giúp hoạt động học tập trở nên thú vị hơn
Eric Mazur, Giáo sư Vật lý và Vật lý Ứng dụng Balkanski tại Trường Kỹ thuật và Khoa học Ứng dụng Harvard đã nói:
“Active learning, not passive (learning) makes it impossible to sleep through a class”.
Chuyển sang Active Learning, học viên được tương tác nhiều hơn thay vì tiếp thu kiến thức một chiều như trước đây. Vì vậy, không khí lớp học không bị trầm lắng và trở nên nhàm chán. Họ có thể trò chuyện, trao đổi, chơi trò chơi, đóng vai,… Nhờ đó, hoạt động học tập phong phú và thú vị hơn nhiều lần.
Củng cố tư duy phản biện
Các hoạt động thuộc Active Learning như hỏi đáp, tranh luận khuyến khích người học suy nghĩ sâu hơn về một vấn đề. Từ đó củng cố và nâng cao tư duy phản biện của học viên. Họ sẽ học được cách xây dựng các lập luận chặt chẽ để bảo vệ quan điểm của mình cũng như nhận ra những sai sót.
Luyện kỹ năng ra quyết định nhanh
Active Learning thường bao gồm các hoạt động thực hành, câu đố và đánh giá. Cho phép người dạy đánh giá ngay mức độ hiểu biết của học viên về các chủ đề đào tạo. Vì giới hạn thời gian, học viên bắt buộc phải suy luận và lựa chọn đáp án nhanh hơn.
Tăng mức độ thành công của các chương trình đào tạo
Mặc dù bạn đã đầu tư vào các công cụ đào tạo và tài liệu học tập mới nhất. Quá trình đào tạo vẫn sẽ thất bại nếu người học không hoàn toàn tham gia. Hoặc họ không gắn bó và thiếu động cơ học tập. Áp dụng Active Learning sẽ giúp vượt qua các rào cản đó để đạt được hiệu quả trong đào tạo.
Tìm hiểu thêm về kết hợp phương pháp Microlearning trong đào tạo tại đây!
7 ứng dụng của Active Learning trong thực tế
Phương pháp Think, Pair, Share
Đây là phương pháp học với 3 giai đoạn:
- Think (Suy nghĩ): Giáo viên sẽ đưa ra 1 nhiệm vụ và yêu cầu học sinh dành thời gian suy nghĩ về nhiệm đó.
- Pair (Ghép cặp): Học sinh sẽ được ghép đôi với 1 bạn khác để thảo luận về những điều mình đã suy nghĩ.
- Share (Chia sẻ): Đại diện một trong hai bạn hoặc cả hai sẽ chia sẻ trước cả lớp về kết quả của cuộc thảo luận.
Ưu điểm của phương pháp này là giảng viên có thể chuẩn bị dễ dàng và không mất nhiều thời gian. Đồng thời đánh giá mức độ tiếp thu, sự hiểu biết của học sinh. Bằng cách lắng nghe một số nhóm trong hoạt động và thu thập câu trả lời vào cuối buổi học.
Phương pháp Role Playing
Role Playing (Nhập vai) là phương pháp học mà học viên sẽ diễn xuất các tình huống dưới sự hướng dẫn của người dạy.
Đây là cách để thu hút học viên và cho phép họ tương tác với các bạn học của mình. Cuối cùng là hoàn thành nhiệm vụ được giao với vai trò cụ thể của họ.
Ưu điểm của phương pháp này là học viên có thể áp dụng ngay lập tức nội dung bài học. Với bối cảnh thế giới thực và có liên quan chặt chẽ với bài học. Người hướng dẫn và học viên nhận được phản hồi ngay lập tức về sự hiểu biết của học viên về nội dung khi họ là người chủ động đưa ra quyết định.
Nhiều học viên chia sẻ rằng họ nhớ các thông tin về vai trò của mình trong tình huống nhập vai đó, cũng như cuộc thảo luận về tình huống đó rất lâu sau khi học kỳ kết thúc.
Phương pháp Peer Review (Bình duyệt)
Với phương pháp Peer Review (Bình duyệt), mọi người sẽ cùng nhau xem xét, thảo luận và đánh giá lại kết quả công việc của các bạn khác.
Bình duyệt rất hữu ích cho người hướng dẫn các khóa học lớn ở cấp độ nhập môn. Khi họ muốn thách thức học viên của mình tư duy phản biện, tổng hợp và trao đổi thông tin.
Phương pháp Giải quyết vấn đề thực tế
Người học sẽ được học thông qua làm việc với những bài toán, những dữ liệu thực tế. Họ sẽ sử dụng dữ liệu đó để tính toán, phân tích, dự đoán,… Đây là một cách thực hành giúp mang lại hiệu quả học tập.
Phương pháp Just in Time Teaching (JiTT)
Người học sẽ làm 1 bài kiểm tra trắc nghiệm ngắn (JiTT) trước khi buổi học diễn ra. Kết quả của những bài trắc nghiệm sẽ được giáo viên xem trước khi buổi học diễn ra vài giờ. Từ đó tùy biến nội dung khóa học phù hợp nhất với nhu cầu thực tế của người học.
JiTT giúp nâng cao động cơ học tập và sự chuẩn bị trước giờ học của học viên. Thúc đẩy việc đánh giá kết quả học tập liên tục cho cả học viên và người hướng dẫn.
Phương pháp Game-based Learning (GBL)
Người học sẽ tham gia những trò chơi có nội dung giáo dục với:
- Cốt truyện lôi cuốn, hấp dẫn.
- Có tính đối kháng, cạnh tranh
- Có những thử thách kích thích.
Mục đích của phương pháp này là khuấy động lớp học trở nên sôi động hơn và khuyến khích học viên tham gia.
Phương pháp Socratic
Phương pháp này được đặt theo tên của nhà Triết học, giáo viên Hy Lạp thời kỳ đầu Socrates. Đây là phương pháp mà người dạy sẽ đặt những câu hỏi mở để khơi gợi và khuyến khích. Mục đích giúp người học đào sâu suy nghĩ để tìm giải pháp tốt nhất.
Những hiểu lầm phổ biến về Active Learning
#1. Cứ có hoạt động thảo luận sẽ tính là Active Learning
Trên thực tế, không phải cứ tổ chức các buổi thảo luận, làm việc nhóm thì gọi là Active Learning. Để xác định đó có phải là hoạt động thuộc Học tập chủ động không còn phụ thuộc vào kế hoạch của người dạy. Họ cần phải có kỹ năng tự hỏi bản thân những câu hỏi như:
- Trong một cuộc thảo luận trên lớp, tôi có đang sử dụng các câu hỏi mở để học viên suy nghĩ không?
- Trong bài tập nhóm, học viên có biết mục đích học tập là gì không?
- Trong seminar, học viên có được hỗ trợ bởi nguồn lực nào không?
#2. Cứ đặt ra câu hỏi cho học sinh trả lời sẽ tính là Active Learning
Câu hỏi có thể do người dạy đặt ra. Học viên sẽ tìm cách đưa ra câu trả lời tốt nhất. Người dạy có thể hỗ trợ, còn học viên là người làm chủ quá trình này.
Đây chỉ là một trong nhiều kỹ thuật nhằm khuyến khích học tập. Với việc giảng dạy, cần tập trung vào kiến thức học viên học được thay vì là các bài tập.
#3. Vai trò của người dạy trong Active Learning không nhiều
Trên thực tế, vai trò định hướng của người dạy trong Active Learning là rất lớn. Việc lập kế hoạch cũng rất quan trọng. Người dạy sẽ cần xem xét rằng học viên sẽ nhận được điều gì từ các hoạt động. Cần cung cấp tài liệu gì cho học viên và cách đánh giá kết quả học tập ra sao.
#4. Active Learning sẽ thay đổi hoàn toàn phong cách giảng dạy và cách sắp xếp lớp học
Active Learning không có nghĩa là thay đổi hoàn toàn việc thực hành trên lớp. Người dạy nên nghĩ về cách làm thế nào để học viên tiếp thu kiến thức qua mỗi hoạt động. Đôi khi, người dạy có thể cần sáng tạo một hoạt động hoàn toàn mới hoặc thay đổi lớn. Tuy nhiên, đó thường chỉ là những thay đổi nhỏ.
Đôi lúc, người dạy vốn đang thúc đẩy Active Learning trong lớp học nhưng không nhận ra điều đó. Vì vậy, phương pháp này không ảnh hưởng quá nhiều đến kế hoạch giảng dạy và sắp xếp lớp học.
#5. Active Learning khiến lớp học trở nên ồn ào, mất trật tự
Hoạt động thảo luận yêu cầu học viên trao đổi và nói chuyện. Điều đó sẽ gây ra tiếng ồn trong lớp. Tuy nhiên, người dạy cần nêu rõ yêu cầu về mức độ tiếng ồn để kiểm soát lớp học.
#6. Phải cho học sinh thường xuyên hoạt động, di chuyển trong các lớp học Active Learning
Active Learning không có nghĩa là học viên sẽ di chuyển xung quanh lớp học. Họ có thể di chuyển trong các trường hợp cần thiết như ghép nhóm, thuyết trình, trả lời câu hỏi,… hoặc chỉ ngồi tại bàn học của mình.
#7. Thảo luận dân chủ trong Active Learning khiến học sinh không tôn trọng giáo viên như trước.
Trong lớp học Active Learning, không phải lúc nào học viên cũng đồng tình với quan điểm của người dạy. Tuy nhiên, hoạt động trong lớp học là thảo luận một cách lành mạnh, tôn trọng lẫn nhau. Học viên sẽ xem người dạy như một đối tác trong quá trình học tập của họ.
Cần lưu ý điều gì để triển khai Active Learning hiệu quả?
Active Learning không quá khó để áp dụng trong lớp học. Tuy nhiên, Oreka.Studio có 4 lưu ý dành cho bạn để tối ưu hóa hiệu quả của phương pháp học tập này:
Người dạy phải điều phối để người học thực hiện các hoạt động Active Learning bám theo mục tiêu của chương trình đào tạo.
Giảm bớt các nội dung, kiến thức không trọng tâm. Chuyển nó thành tài liệu tham khảo hoặc các video trực tuyến. Hãy ưu tiên thời gian cho các hoạt động như thảo luận và làm việc nhóm.
Nên có ít nhất 2 phiên thảo luận, làm việc nhóm trong 1 chương trình học. Tạo cơ hội để tất cả các nhóm đều được chia sẻ về kết quả mà họ đã đạt được sau phiên thảo luận.
Người dạy hoặc đội ngũ trợ giảng nên di chuyển và tương tác với các nhóm trong phiên thảo luận. Có thể lắng nghe suy nghĩ hoặc hỗ trợ các nhóm phát triển ý tưởng cho bài tập nhóm.
5 bước tích hợp công nghệ Edtech triển khai Active Learning thành công
EdTech là từ kết hợp giữa “education” và “technology”, có nghĩa là áp dụng công nghệ trong giáo dục. Công nghệ bao gồm cả phần cứng, phần mềm nhằm hỗ trợ việc dạy và học, giúp cải thiện kết quả học tập.
Với xu hướng công nghệ phát triển như hiện nay, việc ứng dụng các thành tựu này vào giáo dục cần được đầu tư hơn bao giờ hết. Với Active Learning cũng không ngoại lệ. Vì vậy, Oreka.Studio đề xuất 5 bước tích hợp công nghệ Edtech vào quá trình triển khai. Nhằm tối ưu hóa hiệu quả của Active Learning như sau:
Bước 1: Làm quen
Trong giai đoạn này người dạy sẽ chủ động tìm hiểu và ứng dụng công nghệ vào hoạt động đào tạo. Công nghệ trong giai đoạn này là những hoạt động hỗ trợ người học theo kiểu tương tác 1 chiều đơn giản từ người dạy tới người học.
Ví dụ: Gửi email cho người học slide bài giảng, tổng hợp tài liệu ebook tham khảo.
Bước 2: Chấp nhận
Người dạy sẽ ứng dụng công nghệ vào một vài hoạt động chính thức trong quy trình đào tạo.
Ví dụ: Tổ chức các buổi thảo luận hoặc làm bài tập trực tuyến.
Bước 3: Thích nghi
Người dạy tích hợp các công nghệ tương tác (Interactive Multimedia Learning). Ví dụ như Interactive Video, Interactive Infographic, Interactive Quiz,…. vào việc đóng gói những khóa học trực tuyến. Người học sẽ chủ động khám phá các khóa học đó với sự hỗ trợ của người dạy.
Tạo các bài giảng tích hợp công nghệ tương tác dễ dàng hơn với 12 công cụ tạo Interactive Content!
Bước 4: Thành thạo
Các khóa học được thiết kế theo hướng cá nhân hóa (Personalized Learning & Adaptive Learning). Người học sẽ chủ động lựa chọn lộ trình học phù hợp nhất với nhu cầu thực tế. Người dạy sử dụng các công cụ phân tích hành vi người dùng. Nhằm hỗ trợ hiệu quả nhất cho người học.
Bước 5: Sáng tạo
Người dạy tích hợp các công nghệ Collaborative Learning (học tập hợp tác). Khuyến khích việc học tập theo nhóm thậm chí là cho phép người học sáng tạo những khóa học mới.
Kết luận
Với nhu cầu đổi mới trong đào tạo và học tập hiện nay, Active Learning ngày càng được chú trọng bởi những lợi ích mà phương pháp này mang lại. Với bài viết tổng hợp đầy đủ nhất về Active Learning, Oreka.Studio hy vọng các doanh nghiệp và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực giáo dục đã tìm được hướng ứng dụng phương pháp này hiệu quả cho kế hoạch đào tạo.
Nếu cần tư vấn thêm về cách triển khai hoặc các thông tin khác liên quan tới Active Learning, vui lòng kết nối và trao đổi cùng Oreka.Studio. Với kinh nghiệm cùng nhiều năm thực chiến trong lĩnh vực giáo dục, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ các đơn vị giáo dục, đào tạo; chuyên gia, nhà tư vấn, nhà huấn luyện và các doanh nghiệp có nhu cầu đào tạo nội bộ tìm ra giải pháp Active Learning tối ưu nhất.
- Địa chỉ: Số 19 LK 11A, Mỗ Lao, Hà Đông, Hà Nội.
- Hotline: 0906.244.804
- Website: www.Oreka.studio
